Συμπτώματα, Αιτιολογία, Θεραπεία

Η «κατάθλιψη» είναι μία λέξη που χρησιμοποιούμε πολύ πιο ευρέως από ό,τι πραγματικά συμβαίνει, ως διαγνωσμένη κλινική διαταραχή. Δεν έχουμε κατάθλιψη κάθε φορά που στεναχωριόμαστε, ή πενθούμε, ή νιώθουμε πεσμένοι ή απογοητευμένοι. Aυτό βέβαια δε σημαίνει ότι πρέπει κανείς να πληρεί τα κριτήρια της κατάθλιψης για να απευθυνθεί σε ειδικό.

Χρειάζεται να ζητήσουμε βοήθεια αν έχουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα κάποια από τα παρακάτω:

Συμπτώματα

1. Καταθλιπτική διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα.
2. Εντονη μείωση ή απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες (που ευχαριστούσαν στο παρελθόν) κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα.
3. Σημαντική απώλεια βάρους (χωρίς δίαιτα) ή αύξηση του βάρους (περισσότερο από 5% σε ένα μήνα) ή μείωση ή αύξηση της όρεξης σχεδόν κάθε μέρα.
4. Αϋπνία ή υπερυπνία σχεδόν κάθε μέρα.
5. Ψυχοκινητική διέγερση/ανησυχία ή επιβράδυνση σχεδόν κάθε μέρα (που την παρατηρούν οι άλλοι, όχι απλά υποκειμενικά αισθήματα διέγερσης ή επιβράδυνσης).
6. Κόπωση ή απώλεια ενεργητικότητας σχεδόν κάθε μέρα.
7. Αισθήματα – ιδέες αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής.
8. Μειωμένη ικανότητα του ατόμου να σκεφτεί (βραδύτητα στη σκέψη) ή να συγκεντρωθεί (δυσκολία συγκέντρωσης) ή να πάρει αποφάσεις (αναποφασιστικότητα) σχεδόν κάθε μέρα.
9. Υποτροπιάζουσες (επαναλαμβανόμενες) σκέψεις θανάτου ή υποτροπιάζον αυτοκτονικός ιδεασμός χωρίς σχέδιο ή απόπειρα αυτοκτονίας ή συγκεκριμένο σχέδιο αυτοκτονίας.

Η κακή διάθεση στην κατάθλιψη είναι πολύ πιο έντονη και διαρκής σε σχέση με εκείνη που αισθάνεται κανείς όταν απογοητεύεται, πενθεί,  ή στεναχωριέται λόγω των καθημερινών προβλημάτων. Είναι ένα επίμονο αίσθημα λύπης που συχνά περιγράφεται σαν απελπισία και συνοδεύεται από το αίσθημα της αγωνίας. Η καταθλιπτική διάθεση κυριαρχεί στη ζωή του ατόμου και μπορεί να συνοδεύεται από συχνότερα ή πιο εύκολα κλάματα (σε ασήμαντες αναστατώσεις). Μπορεί να νιώθετε ότι τίποτα δεν πάει καλά στη ζωή σας και να τα βλέπετε όλα μαύρα. Η διαβεβαίωση των άλλων ότι τα πράγματα θα καλυτερέψουν δε βοηθάει καθόλου.

Αιτιολογία

Η κατάθλιψη, είτε πληρεί τα κριτήρια είτε είναι απλά ένα υποκειμενικό αίσθημα το ατόμου μπορεί να σχετίζεται με: ένα τραυματικό γεγονός, μία απώλεια, μία σημαντική αλλαγή, με κακοποίηση, ή να είναι μία χρόνια κατάσταση που μπορεί να ξεκινάει από την παιδική ή εφηβική ηλικία. Ο λόγος που έρχεται ένα τέτοιο συναίσθημα στην ψυχή του ανθρώπου μπορεί να είναι ασαφής στο άτομο αλλά είναι πάντα δικαιολογημένος, όταν ασχοληθεί με αυτό. Σημαντικές απώλειες στη ζωή του ανθρώπου σε οποιαδήποτε ηλικία, η σοβαρή επικριτικότητα των γονιών, η έλλειψη τρυφερότητας και στοργής, η μοναξιά, μία σοβαρή και χρόνια ψυχική ή σωματική διαταραχή στο κοντινό περιβάλλον, κ.α. είναι παράγοντες που βοηθούν στην ανάπτυξη συναισθημάτων λύπης, ενοχής, έλλειψης ενδιαφέροντος, άγχους, προβλήματων ύπνου ή διατροφής, χρήσης ουσιών και ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.

Θεραπεία

Η έκφραση των συναισθημάτων και σκέψεων και η δικαίωση που κάνεις αισθάνεται όταν αυτά ακούγονται, γίνονται κατανοητά και επικυρώνονται από τον θεραπευτή είναι βασικά και κυρίαρχα αυτό που οδηγεί στην ανακούφισή τους. Το άτομο απελευθερώνεται από αυτά καθώς αποκτούν φωνή και νόημα. Το άτομο διαχωρίζει και απενεχοποιεί τον εαυτό του, νιώθει ενδυναμωμένο και αποκτά τα εργαλεία για να ευχαριστιέται τη ζωή.